Thần Apollo với vòng nguyệt quế

Các vị thần trong thần thoại Hy Lạp thường gắn liền với một biểu tượng nào đó. Để phân biệt hình ảnh các vị thần trên tranh hay tượng thường phải căn cứ vào những biểu tượng này.

Trái với những biểu tượng “sẵn có” như con đại bàng của thần Zeus, con công của Hera, con cú của Athena; vòng nguyệt quế mà Apollo hay đội trên đầu có gắn liền với tích truyện về tình yêu.

Trong bức hoạ này  thì Atrmis đội vương miện mặt trăng, còn cậu em Apollo cầm cung, cầm đàn, và đội vòng nguyệt quế.

Vòng nguyệt quế bắt nguồn từ đâu?

Câu chuyện về số phận của nàng Daphne

Trong truyện cổ Hy Lạp thì  Daphne có vài xuất xứ khác nhau.

Daphne là nàng tiên sông, con gái của thần sông Ladon và đất mẹ Gaia.

.Parthenius thì nói nàng tiên này là con của Amyklas. Có thể mỗi vùng phán theo địa danh của mình. Vùng nào có sông nào thì nói Daphne là con của thần sông ấy.

Câu chuyện tinh của Daphne và Apollo chủ yếu được chia ra theo hai luồng ý kiến:

 

1. Daphne bị biến thành cây do… ghét…

Tích truyện này theo lời Pausanias và Parthenius, Daphne là một nàng tiên sông thích săn bắn và rất ghét đàn ông.

Cũng vì lý do trên mà Daphne thân thiết với Artemis và cũng được nữ thần săn bắn yêu quý. Nhưng do Daphne rất đẹp nên được đến hai chàng mê.

Chàng thứ nhất là Leucippus, chàng thứ hai là thần Apollo. Biết nàng hay theo chân Artemis, nên Leucippus đã nghĩ ra tối kiến giả gái. chàng mặc váy, xõa tóc, cạo râu và mon men đến gần Daphne. Daphne mới đầu chết mê chết mệt chàng Leucippus (trong lốt gái), đi đâu cũng bắt chàng này theo hầu.

Apollo thấy hai người thân thiết nhau thì tức điên, chàng truyền ý nghĩ của mình vào Daphne bảo cô đi tắm. Thế là cô rủ Leucippus và hội tiên sông cùng nhau tẩy trần, nhưng khi thấy chàng này lưỡng lự không muốn cởi bỏ trang phục, các nàng tiên nhào đến xé áo Leucippus và phát hiện ra giới tính của chàng, và giết chàng chết.

Nhà thơ Pausanias thì nói rằng Leucippus được một vị thần cứu, hô biến chàng ra khỏi nguy hiểm trước khi các nàng tiên đâm chết.

Khi thấy tình địch của mình biến mất, Apollo vui mừng quá nhào tới bên Daphne. Cô này thấy thần mặt trời (tức con trai) thì sợ hãi quá liền bỏ chạy. Nhưng biết mình chạy không lại thần, cô cầu cứu Zeus, và ông biến cô thành cây nguyệt quế. Apollo thấy tiếc quá nên bứt một nhành để đội đầu.

 

 

 

2. Bị biến thành cây do bị trúng tên của thần Cupid

Theo Ovid, thì câu chuyện xuất phát từ cuộc cãi cọ giữa Apollo và Cupid. Ngoài Artemis ra, thì chỉ có Cupid và Apollo là có tài bắn cung.

Apollo  rất tức khi thấy Cupid cũng được cầm vũ khí biểu tượng của mình. Thế là chàng mắng mỏ Cupid, chì chiết rằng chỉ có đàn ông mới nên cầm cung, còn trẻ con thì không được.

Cupid thấy Apollo nói thế nên ghét, cậu cầm cung bắn hai mũi tên; một mũi có đầu mạ vàng (bùa yêu) vào ngực Apollo, một mũi có đầu chì (ngược với bùa yêu, ai bị trúng mũi tên này thì sẽ trở nên sợ tình yêu) vào ngực nàng tiên Daphne.

Apollo bị Cupid bỏ bùa nên yêu Daphne say đắm, còn nàng tiên thì hãi hùng khi thấy Apollo bay xuống tỏ tình.

 

Daphne chạy vào rừng trốn, nhưng Apollo cứ thế dí theo. Daphne là tiên nên chạy rất nhanh, nhưng Apollo đang yêu rạo rực nên khí thế hơn, vừa đuổi theo Daphne vừa đọc thơ tình cho nàng nghe. Lúc sắp kiệt sức, Daphne cầu cứu cha – thần sông Peneius, xin cha lấy đi sắc đẹp của mình để mình không bị cưỡng bức. Thương con, Peneius đồng ý, và chân của Daphne bắt đầu mọc rễ, hai tay biến thành cành và tóc thành lá, cây nguyệt quế chính thức ra đời.

Nhưng dù bị biến thành cây thì Daphne vẫn đẹp và Apollo vẫn yêu. Chàng chạy tới ôm cây nguyệt quế, cảm thấy trái tim Daphne còn đập trong đó. Chàng lấy một nhành cây quấn lên đầu để Daphne không bao giờ rời xa mình. Ovid cũng nói thêm là từ đó, Apollo chỉ lấy gỗ của cây nguyệt quế để đẽo tên bắn, và làm đàn lia.